Mijn leed is niet zo groot

als het gaat om de wereld

want hij kwam terug.

Maar in mijn wereld

was het nogal wat

het was de stilte, 

dat gat 

dat ik als kleuter… [ja wat doe je dan als kleuter?] niet vermeed, nee, ik vond het heel spannend om aan de rand van dat gat te staan en me af te vragen wat er zou gebeuren als ik er in sprong… 

Het begon met rozen, 

daar was iets mee,

Zijn buurman had ze als erfafscheiding geplant, mijn opa haalde een snoeischaar uit zijn werkplaats en snoeide ze van zijn grond af. 

En er was iets met klaprozen

Opa liet me een veld vol klaprozen zien

en liet mijn hand los

Ik durfde het veldje niet in

zoals mijn oudste die voor het eerst de zee zag

vol 

ja, wat?

vol 

dat

We hebben daar een tijd gezeten, tot onze billen aarde-koud waren. 

Een keer daarop had hij een ladder onder de arm

of ik zin had? 

altijd

Hij liet de ladder zakken in een grijs cementen gat in de tuin 

ik klom hem achterna, of daalde achter hem aan af het donker in

daar zaten we daar

op de bodem van een droge put

rozen zei hij – die kan je niet vertrouwen, hoe mooi ze ook bloeien, er zitten doornen aan.

okee zei ik

En hij vroeg

Weet je wie je bent?

ik – zes of zeven en met een droom om Kermit de Kikker te trouwen – zei nee – ik had ook geen idee en dat vond ik prima… Verwonderen was mijn superpower

Nee – zei hij – wees je wie je bent?

Ik vond van wel want 6/7 en met een serieus plan om met Kermit te trouwen…..

M’n opa moet lachen of eigenlijk huilen

Om m’n stelligheid? Of de onmogelijkheid? Of dat we daar samen zitten

Hij de oudste, ik de jongste – samen in de put

Gedeelde liefde voor hout

voor maken

voor krachttermen als het pijn doet

Mijn opa heeft al die tijd kamp Amersfoort niet gescholden, 

Het was in de Rozenhof, 

een perkje, omgeven door weelderige rozen, 

waar hij – en anderen met hem -gebroken moesten en zouden worden

door de laars van Kotolla 

Niet iedereen overleefde dat geweld

Mijn opa wel

Door dat ene moment in die bocht… 

Hij vond het vreselijk dat De Drie zo dichtbij zaten, daar in Breda, na de oorlog

In een gevangenschap milder dan hij mocht meemaken

Gevangen zonder laarzen die je de grond in trappen.

Zonder laarzen die het wezen uit je willen trappen

zoals Kotolla uit mijn opa

keer op keer

trap na trap

in wezen had Kotolla op die momenten mijn hele familie uit mijn opa kunnen trappen…

Toen kwam het transport, naar… ja naar waar? 

Absoluut niet naar iets dat beter gaat zijn dan dit, dat wist mijn opa zeker. 

Hij moest op Nederlandse bodem blijven

Net als een klaproos, want als die plukt, als je die uit haar aarde haalt, verwelkt ze, vrijwel meteen.

Mijn opa was vertrapt, maar wilde niet verwelken.

Terwijl hij in een groep kampgenoten naar het station werd vervoerd, zagen mijn opa en een kompaan in een bocht de kans om te ontsnappen – ze lieten zich vallen en rolden de groep uit, de berm in. Bramenstruiken waarschijnlijk.  

Anderen moeten het gezien hebben, maar niemand heeft een kik gegeven. Wat ging er door hun hoofden? 

Mijn opa heeft nooit verteld hoe lang ze daar hebben gelegen, ik vermoed lang genoeg om niet gezien te worden en zo kort mogelijk om flink wat afstand tussen hen en het kamp te krijgen. 

Van daar liep mijn opa naar Hoeven.       

Ik heb het even gegoogled

100 km

20 uur en 18 minuten lopen. 

anno 2022

Zou ik 20 uur en 18 minuten kunnen lopen? 

Hoe lang zou hij erover gedaan hebben?

Hij keerde terug

Met een gat, een stil diep gat dat 

als een meteoor in mijn familie is geslagen 

Een gat waar hij met een zesjarig meisje in durfde springen.

Wat als ik die tocht zou moeten maken,

was ik dan zo dapper?