…Een welriekende plant
Een grote en gevoelige
Ja een nuttige plant
Het gaat over de Vanilla planifolia
Oftewel de vanille-orchidee

(EN ALLEMAAL:) Va – ni – ie ie ie je….

Ergens ooit, was er een moment. Een moment waarop een mens in Madagascar een peul van een rankende orchidee plukte en dacht ‘als ik die nou eens droog…’

Nee zo gaan die dingen niet… waarschijnlijk vond die mens in Madagascar die orchidee die zich een weg naar het zonlicht rankte zo mooi dat hij/zij de peulen plukte met het idee (tener, tener, tener) ze te planten in zijn eigen achter-hacienda, in de hoop de liefde te kunnen bedrijven onder de zoete lustopwekkende  geur van de bloemen. O – ja dat zal het zijn: pure geiligheid – vanille is niet voor niks een afrodisiacum… [en rode oortjes alert!! De naam Vanilla kan herleidt worden via het Spaanse woord “vainilla”, wat het verkleinwoordje voor “vaina” ( “schacht” of “peulschil”) is, dat zijn oorsprong vindt in het Latijnse woord  “vagina”]

Hatsee. Het zal dus wel een man geweest zijn die die peul geplukt heeft -een peul die wij een stokje noemen die eigenlijk botanisch gezien een bes is – en in z’n zak gestopt heeft en al geurend naar liefde thuiskwam en spontaan door zijn eega besprongen is waardoor hij vergat wat hij ook alweer had gedaan daar in het bos met de prachtig bloeiende klimplanten en de peul (die eigenlijk een bes is) in zijn zak droogde op tot een duister, bijna sprookjesachtig gedrocht. En toen zijn vrouw de was ging doen en zijn zakken doorzocht en dat mysterieuze ding vond en eraan rook – want dat doe je als je niet weet wat iets is – dacht ze ineens en zomaar aan liefde en zoetigheid en in vervoering raken en dus ging ze iets bakken met het diepzwarte ding. En de rest is geschiedenis.

Zoiets. Of iets heel anders. Maar het feit blijft dat iemand op een dag die peul – die eigenlijk een bes is – heeft geplukt – te vroeg. En heeft gedroogd en toen besloot ermee te koken door hem eerst open te snijden en leeg te schrapen (al zullen dat meerdere mensen geweest zijn. Was dat dan één familie, een dorp?) En niemand weet wie dat dan is of waren. Maar we genieten allemaal van hun erfenis.

Wat is en bijft is dat vanille lust opwekt. Niet alleen die ene lust, maar ook de lust om te leven. En de lust als in ‘ik lust nog wel iets…’ Want de liefde gaat ook door de maag… Vanille ruikt naar moeder of oma, want het ruikt naar cake. Vanille cake. Die waarschijnlijk met 4-hydroxy-3-methoxybenzaldehyde op smaak is gemaakt… Oftewel vanilline – de chemische variant. Die je bij de neus neemt en doet geloven dat wat je ruikt ook is wat je proeft. Wat niet zo is. Waar Coca Cola in 1985  achterkwam toen ze een nieuwe cola – die toepasselijk The New Coke heette – op de markt gingen brengen, met het synthetische goedje in plaats van de – ain’t nothing like the- real thing en zowat de hele  vanille-economie van Madagaskar deed instorten. Het gebruik van echte vanille liep met meer dan de helft terug, tot Coca Cola ’the new coke’ uit het assortiment en de vanille-markt zich weer herstelde. Nu weet u ook waarom zoveel mensen van Coca Cola houden…

En natuurlijk kunt u zo’n flesje uit de supermarkt halen met vanille-essence, wat niet meer wil zeggen dan dat het naar vanille ruikt. Niet eens proeft… Maar u kunt ook investeren in vanille stokjes. En koop ze met een grotere hoeveelheid op internet, dan zijn ze aanzienlijk goedkoper. Deel ze uit, of laat u erdoor in vervoering brengen en aan het bakken doen slaan (vanille-ijs, custard, koekjes, taart, deeg…) En wat kunt u er dan allemaal mee doen – behalve er aan ruiken, en die ene meneer of mevrouw die u ziet zitten er ook aan laten ruiken en dan hopen dat de natuur een kans krijgt…

U kunt een echt vanillestokje gebruiken in een groot scala aan smakelijks. En dat niet alleen, zoals de ware liefde onuitputtelijk is – zolang u er een beetje tijd en aandacht in stopt, zo is dat ook met de echte, ware vanille:

De gebruikte peul stopt u in een goed af te sluiten pot waar u witte basterdsuiker in heeft gedaan (gewone suiker kan ook, maar basterdsuiker is wat ‘natter’ en neemt de smaak dus extra goed op) en u schudt en u wacht en u heeft vanillesuiker. Uit een pot – en niet uit van die schamele gelige zakjes waar u bij elke keer gebruik een hap uit uw huishoudbudget neemt. De suiker vult u aan als u hem gebruikt en de peulen blijft u toevoegen. Oneindige cyclus van genieten.

Of:

U bewaart de peulen in een luchtdichte verpakking en als u er een aantal heeft dan giet u die fles wodka of lichte rum die al tijden in de kast staat, in een goed afsluitbare fles en doet de peulen erin. U schudt. U wacht. Een maand. En uw geduld wordt beloond. U heeft een hele fles vanille-extract. Als u het extract in warme gerechten gebruikt vervliegt de alcohol zodat iedereen ervan kan genieten. Gebruik per 200 ml, 1 peul.  Als u – om welke reden dan ook – niks met alcohol te maken wil hebben kunt u voor alcoholvrij vanille-extract ook eetbare glycerine gebruiken. En dan is de verhouding 1 vanille-peul op 55 gram eetbare glycerine. Ook weer een maand wachten, en hoe langer u wacht deste intenser de smaak.

En: u kunt ook een klein potje met zeezout vullen en daar het vanille-schraapsel uit één peul aan toevoegen. Goed schudden. En: u heeft vanillezout. Het gebruik van zout is heel normaal in zoete baksesl, het haalt de smaak ook van zoete gerechten op, en op deze manier heeft het scherpe, soms afstandelijke zout ineens een gastvrijer aroma.

En dan te bedenken dat het allemaal begon met het plukken van wat wij een stokje noemen, of een peul, die eigenlijk een bes is… En misschien is dat wel wat je proeft als je vanille eet – de zoete prikkeling van de nieuwsgierige mens…